Vaderdag

Waar komt de traditie van Vaderdag vandaan en op welke dag vieren we het in Europa.

Elk jaar op de derde zondag van juni is het Vaderdag in onder andere Cyprus, Griekenland, Ierland, Nederland en Turkije. In België wordt deze dag jaarlijks gevierd op de tweede zondag van juni. Verschillende enquêtes wijzen uit dat Vaderdag minder belangrijk wordt gevonden dan Moederdag, dit komt vooral omdat de tradities per land verschillen.

Vaderdagtraditie

In Amerika werd de eerste Moederdag gevierd in 1907, de eerste Vaderdag volgde in 1910. Bij de eerste Moederdag wilde dochter Anna een eerbetoon aan haar moeder geven. Bij de eerste Vaderdag wilde een dochter een eerbetoon aan haar vader geven. Dochter Sanora hoorde in de kerk over Moederdag, haar moeder was in het kraambed gestorven en haar vader zorgde voor de zes kinderen. Sanora Smart vond dat haar vader dezelfde aandacht verdiende als moeders kregen op Moederdag. Een verschil is echter wel dat de moeder van Anna zich inzette voor vrouwen in achterstandswijken en dat Moederdag een eerbetoon aan alle moeders moet zijn. Terwijl het voor Sanora meer specifiek een eerbetoon aan haar eigen vader was. Het idee van een Vaderdag sloeg dan ook minder goed aan en pas in 1966 werd het een officiële burgerlijke feestdag in Amerika, maar de Vaderdagtraditie voert net als bij Moederdag verder terug dan de gebruiken van nu.

Hemelvaart als Vaderdag

Vanuit het christelijke feest Hemelvaart wordt in sommige landen, Hemelvaartsdag als Vaderdag gezien. Op Hemelvaartsdag keerde Jezus terug naar zijn Vader in de hemel. In Duitsland wordt Vaderdag bijvoorbeeld op Hemelvaartsdag gevierd, de dag wordt daar Herrentag of Vatertag genoemd.

Sint Jozef dag als Vaderdag

In sommige landen, zoals Italië, is Vaderdag op 19 maart. Sint Jozef of Heilige Jozef of Jozef van Nazareth is de pleegvader van Jezus. Jozef was de verloofde van Maria en Maria de moeder van Jezus. Jozef wordt ook gezien als de naamgever van Jezus. Jezus komt van het Hebreeuwse Jesjoea met als betekenis “de Heer is verlossing”. De maand maart is voor de Rooms Katholieke kerk de “Jozefmaand”. Vanaf 1927 werd 19 maart de Sint Jozef dag of de Heilige Jozef dag. In landen waar de Sint Jozefdag wordt gevierd staat de dag vaak ook symbool als Vaderdag. Jozef was ook een timmerman, om deze reden kreeg hij sinds 1955 nog een naamdag, op 1 mei is het de dag van Sint Jozef de arbeider.

Vaderdag in andere landen

• In Australië is het op de eerste zondag van september Vaderdag. De dag wordt Dad’s Day of Fathers day genoemd. Elk jaar is er een nominatie voor de Beste vader van het jaar. Ook in Nieuw-Zeeland is het op de eerste zondag van september Vaderdag.
• In Brazilië is Vaderdag op de tweede zondag van augustus. Deze dag zou hetzelfde zijn als peetvader dag en voortkomen uit de verering van St. Joachim, de vader van Maria.
• In Denemarken is het op 5 juni Vaderdag, deze dag is in Denemarken ook de Dag van de Grondwet. De dag wordt Grundlovsdag genoemd als het om de Dag van de Grondwet gaat, maar Fars Dag als het om Vaderdag gaat. Vaderdag is sinds circa 1935 ingevoerd in Denemarken.
• In Thailand is het op 5 december Vaderdag, deze dag valt samen met de verjaardag van de koning. Moederdag wordt in Thailand gevierd op de verjaardagsdag van de koningin. Op die dagen wordt er vaak een Canna bloem gegeven.

Vergeten vaders

De meeste voorstanders van Vaderdag willen de dag niet zien als commerciële tegenhanger van Moederdag. De dag heeft ook nooit echt symbool gestaan als de dag van de zorgende vader die een dag rust mocht zoals bij Moederdag. Vanuit een traditie waarin de vader meer de kostwinner was dan diegene die zorg voor de kinderen draagt is dat ook wel begrijpelijk. Wel wilden veel voorstanders het zien als een dag voor de “vergeten” vaders: weduwnaars, gescheiden vaders of peetvaders. De visie van een “gewone” vader een dag gedenken botste wat met verschillende vormen van het christelijke geloof waarin er maar 1 vader werd erkend. Een “gewone” Vaderdag mocht niet het geloof in de goddelijke vader aantasten. Dit is wellicht de verklaring waarom de Vaderdag op veel verschillende wijze en verschillende data wordt gevierd. Het is tevens de verklaring waarom deze dag minder belangrijk wordt gevonden, het is niet altijd even duidelijk wat er nu precies gevierd wordt. Net als bij Moederdag hebben we zelf de keus hoe we Vaderdag een invulling geven.