Boekrecensie “Wolf eet hond” van Martin Cruz Smith, succesvolle schrijver van literaire thrillers. De stad Tsjernobyl ligt nu in het oosten van de Oekraïne dicht bij de grens met Wit-Rusland. Tsjernobyl is net als het nabij gelegen Pripjat een spookstad geworden na de kernramp op 26 april 1986.

Wolf eet Hond   –  Martin Cruz Smith

Het verhaal speelt zich grotendeels af in het macabere decor van Pripjat en Tsjernobyl, bijna 20 jaar na de kernramp in Tsjernobyl. De jaren na de kernramp zijn er als het ware twee groepen in Rusland ontstaan: de NoviRus, de nieuwe Rus of de rijke Rus die vooral met veel omkoperij aan zijn positie en zijn geld is gekomen.

Hier tegenover staat de arme gewone Russische man en onder aan de maatschappelijke ladder de Oekraïner en daar nog weer onder de slachtoffers van Tsjernobyl, maar ook de overlevenden van Tsjernobyl die in de Afgesloten Zone wonen. De Afgesloten Zone is een besmet gebied rondom de ontplofte kernreactor in Tsjenobyl in het noorden van Oekraïne.

Arkadi Renko onderzoekt de moord of zelfmoord op een NoviRus. Pasja Ivanov, een succesvolle miljardair, is uit het raam van zijn luxe flat gesprongen met een zoutvaatje in zijn hand. In zijn kleerkast in de slaapkamer ligt iets van 60 kilo zout verspreid over de bodem van de kast.

NoviRus Security, een veiligheidsdienst voor en van de Nieuwe Russen wil niet dat het onderzoek naar de zelfmoord wordt voortgezet. Het is zelfmoord, klaar, zaak opgelost. Arkadi Renko besluit echter op verder onderzoek uit te gaan, het mag dan wel zelfmoord zijn geweest, maar Pasja Ivanov is duidelijk aangezet tot deze zelfmoord.

Wie heeft dat gedaan en waarom. Het onderzoek brengt Arkadi Renko naar de Afgesloten Zone waar nog mensen wonen in ernstig besmet gebied.

Hoe de kernramp is veroorzaakt en dat de gevolgen veel ernstiger waren dan wellicht nodig was komt ook aan bod in het boek. Simpel samengevat: door menselijk falen gevolgd door ontkenning. In het boek wordt het officiële dodental van 40 mensen genoemd na de kernramp, het onofficiële dodental is echter gigantisch veel hoger.

“Maak maar een lijst van hier tot de maan” zegt een inwoonster van de Afgesloten Zone. Het zout in de luxe flat van Pasja Ivanov heeft een verband met de kernramp, in het verhaal wordt duidelijk welk verband.

Conclusie

Het verhaal “Wolf eet Hond” is een meeslepend verhaal, de schrijver weet de lezer goed mee te nemen in de sfeer van het gebied na de kernramp. Een nihilistische sfeer, de mensen die weer in het Tsjernobyl gebied zijn gaan wonen, leven zonder hoop en verwachting bij een spookstad, dit lijkt een triest bestaan maar ergens is het heel puur. Er woont ook een natuurkundige annex ecoloog in het gebied die met verbazing onderzoek doet naar het opmerkelijke herstel van de natuur in het kerngebied. De basis van het verhaal in het boek van Smith is opgezet naar aanleiding van de zelfmoord maar het boek is veel meer dan dat. Het boek geeft antwoorden, een indrukwekkend beeld van: hoe leven mensen verder, zowel in de Oekraïne als in Rusland, 20 jaar na de kernramp in Tsjernobyl. Hoe flexibel is een mens en de natuur, het boek schets een confronterend en indringend beeld over hoe we als mens omgaan met de schijnbare onmogelijke werkelijkheid.