Spinalonga

Het eiland Spinalonga ligt in het noordoosten van Kreta in Griekenland tegenover Elounda en niet ver van de plaats Agios Nikolaos. Het grote Spinalonga eiland is een schiereiland en verbonden met een dam met het vasteland van Kreta. Het schiereiland wordt ook wel het Grote Spinalonga genoemd. Het kleine Spinalonga eiland ten noorden van het schiereiland ligt tegenover Plaka en wordt ook wel Kalidonia (Kalydon) genoemd.

Veerman

Elounda is vooral bekend geworden door de Britse televisieserie “Wie betaalt de veerman” uit 1977. Een verwijzing naar Charon uit de Griekse mythologie. Charon, de veerman, kreeg een muntje om de overledenen via de rivier Styx of de rivier Acheron naar het dodenrijk Hades te brengen. Als de veerman geen geld kreeg bleef volgens de mythologie de ziel van de overledene 100 jaar bij de rivier ronddwalen. De titel verwees hiermee ook naar de voormalige Leprakolonie op Spinalonga, waar mensen heen werden gebracht om te sterven.

Olous

Op de ondiepe zeebodem tussen Elounda en het schiereiland Spinalonga zijn de restanten gevonden van de oude stad Olous, het was de belangrijkste havenstad van Oost-Kreta. De onafhankelijke stad Olous sloeg zijn eigen munten met aan de ene zijde het hoofd van de godin Artemis en aan de andere zijde het hoofd van Zeus. Restanten van de verzonken stad zijn te zien door te zwemmen in de Baai van Elounda. De oude stad Olous werd waarschijnlijk verwoest door een vulkaanuitbarsting op het eiland Santorini.

Leprakolonie Kreta

Kalidonia of het kleine eiland Spinalonga was oorspronkelijk geen eilandje maar werd in 1526 tijdens de Venetiaanse bezetting los gegraven en gehakt van het schiereiland Spinalonga en in 1579 werd er een groot Venetiaans fort gebouwd. Zelfs nadat de Turken Kreta hadden veroverd bleef het fort nog tot 1715 in handen van de Venetianen. Vanaf 1904 tot 1957 werd het eiland een leprozerie of leprakolonie waar de zieken werden afgezonderd vanwege het besmettinggevaar. Spinalonga werd compleet verlaten in 1962 toen de laatste bewoner, een priester het eiland verliet. Sinds die tijd werd de kolonie een spookstad, begin jaren 1980 wilden steeds meer toeristen het eiland graag zien en men begon met een systematische renovatie van de oude vervallen huizen en de vestingmuren. Spinalonga is nu een van de populaire bezienswaardigheden van Kreta en het fort en de voormalige leprakolonie is alleen per boot bereikbaar.

Spinalonga op Kreta is een uniek voorbeeld van het gebruik van een historisch monument als leprakolonie. De zieken kwamen het eiland binnen via de Poort van Dante, genoemd naar de reis naar het dodenrijk in het gedicht “De goddelijke komedie” van Dante Alighieri.

Hoewel het eiland werd gebruikt als verbanningsoord voor lijders aan lepra en geen enkele zieke het eiland in die tijd levend verliet is het ook een symbool van de kracht van de menselijke geest. Ondanks hun ziekte, de pijn en de slechte medische verzorging bouwden de leprozen min of meer een bestaan op met een sociaal leven binnen hun kolonie, er was een markt, een koffiehuis en er werden zelfs huwelijken gesloten. De dualiteit van verbanning op een Grieks eiland romantiseren is altijd een bron geweest voor schrijvers en kunstenaars. Spinalonga is een monument en staat symbool voor de gevolgen van menselijk leed en uitsluiting, de voormalige kolonie staat op de werelderfgoed nominatielijst.