Strelitzia
De Strelitzia is een plant die vaak Paradijsbloem wordt genoemd maar eigenlijk de Paradijsvogelbloem heet of in sommige landen ook wel de Vogelkopbloem wordt genoemd. In Zuid-Afrika heet de plant niet de Paradijsvogelbloem maar Craneflower, de Kraanvogelbloem. De Latijnse naam voor de soort is Strelitzia of de familienaam Strelitziaceae en er bestaan vijf soorten.
Strelitzia soorten
De Strelitzia reginae is de Paradijsvogelbloem omdat de kleuren lijken op die van een Paradijsvogel. De Paradijsvogelbloem met een blauw met oranje bloem komt oorspronkelijk uit Zuid-Afrika maar is veelvuldig gekweekt in Europa voor botanische tuinen. In Europese subtropische landen zoals Spanje, Portugal en Griekenland is de plant vaak te zien in tuinen, in Noord-Europa staat de plant meestal in kassen. Het blad van de Paradijsvogelbloem lijkt op het blad van een bananenplant en ze zijn beiden familie van de Musaceae, de banaanfamilie. Er zijn verschillende meningen of de Strelitziaceae tegenwoordig een eigen familienaam is of nog ondergebracht moet worden bij de Musaceae maar meestal wordt de plant ingedeeld bij de Paradijsvogelbloem-familie.
Een gecultiveerde variant van de reginae heeft een gele bloem en wordt “Goud van Mandela” genoemd.
De Strelitzia caudata heeft als bijnaam de Mountain Strelitzia of de Afrikaanse woestijnbanaan. De plant komt oorspronkelijk uit de berggebieden van Zimbabwe, Mozambique en Swaziland. Het blad lijkt ook op het blad van een bananenplant.
De Strelitzia juncea is de kleinste van de familie, de blauw met oranje bloem lijkt veel op die van de Strelitzia reginae. Het blad is rietvormig of buisvormig en de plant groeit in de meeste droge gebieden in Zuid-Afrika. De juncea zou de beste vorstbestendige Strelitzia zijn.
De Strelitzia nicolai is minder bekend dan de regineae, de nicolai heeft witte bloemen en wordt daarom wel (foutief) de witte paradijsbloem genoemd. Het blad van de nicolai lijkt op het blad van een palmboom en staan in een waaierachtige vorm.
De Strelitzia alba is wel de Witte paradijsvogelbloem en komt oorspronkelijk uit Madagaskar, het blad lijkt net als bij de kleurrijke Paradijsvogelbloem op het blad van een bananenplant.
Paradijsvogelbloem symboliek
Bloemen hebben vaak een symbolische betekenis, de Paradijsvogelbloem zou onder andere staan voor vrijheid en onsterfelijkheid. In het christelijke geloof staat de bloem wel symbool voor vlammen, waarmee ze het neerdalen van de Heilige geest op de apostelen symboliseren. Veel landen hebben een “nationale bloem”, de Paradijsvogelbloem is de nationale bloem van Tenerife
Paradijsvogelplant Phoenix
De Paradijsvogelplant zou volgens sommige mythen ook symbool hebben gestaan voor de Phoenix of Feniks. De Feniks is een mythologische vogel die nadat hij in het vuur was omgekomen weer uit zijn as kon verrijzen. Hierdoor had de Phoenix of Feniks een eeuwig levende ziel net zo als in het paradijs. Hierin komt ook de symboliek van de vlammen terug, de kleur van de Paradijsvogelbloem is vlammend en de Feniks verrijst uit de vlammen.
Origami kraanvogel
In Zuid-Afrika wordt de plant Craneflower oftewel Kraanvogelplant genoemd. Hierdoor staat de bloem ook wel symbool voor origami, een van oorsprong Chinese kunst om papier te vouwen maar die in Japan pas echt populair werd. De meeste bekende origami is meestal de kraanvogel. In Japan worden bij een huwelijk 1.000 papieren kraanvogels (Senbazuru) gevouwen en daar wordt een slinger van gemaakt, de kraanvogels symboliseren dan geluk of gezondheid. Er is ook een traditie dat diegene die 1.000 origami kraanvogels vouwt een wens mag doen.
Strelitzia als kamerplant of tuinplant
In Nederland wordt de plant als snijbloem, kamerplant of als kuipplant verkocht. De plant gaat in het voorjaar bloeien en blijft dan een paar maanden in bloei. In de zomer kunnen ze prima op een terras staan, in het najaar en in winter als het onder de 12 graden is moeten ze naar binnen. De planten kunnen ook zelf gezaaid worden maar het duurt minstens vier jaar voordat de eerste bloem komt. Aan het zaad zit een oranje pluimpje, dit pluimpje moet niet mee gezaaid worden om schimmelvorming te voorkomen. Als kamerplant of kuipplant mag de plant niet teveel water krijgen, controleer af en toe of de wortels niet in het water staan.