Bulgaarse feestdagen
Datum en viering van de Bulgaarse feestdagen met een beschrijving van de tradities.
1 januari – Nieuwjaar
6 januari – Epifanie, Christelijke feestdag, een gezegend kruis wordt in het water gegooid en opgedoken. De dag wordt in het Bulgaars Bogoyavlenie (Godsverschijning) of Yordanov Den (Doop in de rivier Jordaan) genoemd.
1 maart – Baba Marta, Nationale feestdag, men draagt de “martenitsa” , een rood met wit verweven streng draadjes. Deze rood met witte kwastjes worden ook wel in een boom gehangen voor geluk en een voorspoedig jaar. Baba Marta staat voor Oma Maart en is in de Bulgaarse mythologie een pittige dame die op 1 maart met de vroege lente schoonmaak begint. Als ze haar matras uitklopt komen de veren er uit dwarrelen, deze staan symbool voor de laatste sneeuw van het seizoen. De lente is begonnen in de natuur en men hoopt dat de winter voorlopig wegblijft.
De Martenitsa is er ook in de vorm van polsbandjes of beeldjes, ze staan symbool voor gezondheid en geluk en als symbool tegen kwade geesten. De witte kleur staat symbool voor de man of voor integriteit en het licht van Christus. De rode kleur staat voor de vrouw, gezondheid en vruchtbaarheid. De Martenitsa wordt gedragen totdat de lente echt komt, als de bomen beginnen te bloeien.
3 maart – Bevrijding van Bulgarije, Nationale feestdag.
Op 3 maart 1878 werd het San Stefano Vredesverdrag tussen Rusland en het Ottomaanse Rijk ondertekend. De nationale vlag wordt overal gehesen, er zijn kerkdiensten en militaire parades. Er worden kransen gelegd bij verschillende monumenten zoals het Monument van de Onbekende Soldaat in Sofia en bij het Monument van Shipka (Sjipka). De Shipkapas in het Balkangebergte is het middelpunt van deze Bulgaarse Bevrijdingsdag, hier vond de belangrijkste strijd plaats. De eerste keer werd de Dag van de Bevrijding gevierd in Veliko Tarnovo in 1879, pas sinds 1991 is het een landelijk officiële nationale feestdag.
April – Sint Lazarusdag en Pasen. Elk jaar verschillende data, de Bulgaren vieren Orthodox Pasen op vrijwel dezelfde manier als in de landen Roemenie, Servië, Rusland en Griekenland.
Lazarovden of Lazarus Zaterdag of Sint Lazarusdag wordt in Bulgarije acht dagen voor Pasen gevierd op de zaterdag voor Palmzondag. Jonge vrouwen (de Lazaritsa) plukken bloemen, zingen liedjes (de Lazaruvane) en dansen in klederdracht om hun overgang van kind naar puberteit te vieren. De Lazaruvane brengen volgens de traditie geluk, gezondheid en een goede huwelijkspartner in de toekomst. De meisjes gaan ook wel langs de deuren en krijgen dan brood met honing of eieren of geld.
Pasen Bulgarije, er worden eieren geschilderd, het eerste ei is rood en is voor de oudste vrouw, hierna tekent zij een kruis op het voorhoofd van de kinderen voor gezondheid. De andere eieren worden in allerlei kleuren geschilderd. Er wordt ook een rond brood gebakken met een rood ei in het midden. De belangrijkste mis voor Pasen wordt in de kerk gevierd om middernacht, zaterdag op zondag.
6 mei – Gergiovden – St. George dag of St. Joris dag. Dag van de beschermheilige van het leger en Dag van Moed. Gergiovden is een van de belangrijkste feestdagen in Bulgarije. In het hele land zijn er militaire parades en ceremonies. Het ritueel op deze dag begint met een bad in de ochtenddauw of in een bron, het dauwwater of bronwater zou grote kracht geven, hierna worden er verse kruiden en planten verzameld, symbool voor genezing. Het eerste rode ei van Pasen wordt door boeren op het land begraven voor een goede oogst. Het belangrijkste ritueel is het slachten van een offerlam, na het roosteren wordt het lam naar de kerk gebracht en gezegend. Vaak wordt het lam geroosterd op het kerkplein. Gergiovden is een vrolijk feest met zang en dans en verhalen vertellen over de moed van St. Joris en de draak. Een Bulgaars spreekwoord is: “Pasen is mooi maar Gergiovden is nog mooier”.
24 mei – Dag van de Bulgaarse cultuur en de Slavische literatuur, dag van Cyrillus en Methodius, twee broers uit Thessaloniki, monniken uit de negende eeuw die het cyrillisch alfabet introduceerden.
24 juni – Enyovden of Midzomer, volgens de lokale Bulgaarse traditie is 24 juni midzomerdag, volgens de Oosters-orthodoxe kerk is het de dag van Johannes de Doper. De Midzomerdag staat in Bulgarije symbool voor het begin van de zomer, volgens de lokale traditie zal iedereen die deze dag de zonsopkomst ziet het hele jaar gezond zijn. Bij zonsopgang worden er kruiden geplukt omdat die op dit moment de grootste genezende kracht zouden hebben.
6 september – Dag van de Vereniging, Den na Saedinenieto, een nationale feestdag ter herdenking aan de hereniging van Oost-Roemelië en Bulgarije in 1885.
22 september – Onafhankelijkheidsdag, een nationale feestdag. Viering van de onafhankelijkheid van het Ottomaanse Rijk. De onafhankelijkheidsverklaring werd getekend in de middeleeuwse Bulgaarse hoofdstad Veliko Tarnovo op 22 september 1908 in de Heilige Veertig Martelaren Kerk. Bulgarije werd toen (tijdelijk) een koninkrijk.
1 november – Dag van de Volksverheffing, dag van spirituele verlichting ter herdenking aan de vrijheid en ontwikkeling van schrijvers, geestelijke leiders, onderwijs en cultuur na bevrijding van de Ottomaanse heerschappij. Het is ook de Dag van de Bulgaarse journalistiek en er zijn fakkeloptochten.
24 december – Kerstavond, kinderen zingen kerstliederen.
25 en 26 december – Kerstmis.